| Temat lekcji |
Zagadnienia |
dopuszczająca |
dostateczna |
dobra |
bardzo dobra |
celująca |
| 1. Historia – nauka o przeszłości |
- historia jako nauka o przeszłości;
- historia a baśnie i legendy;
- efekty pracy historyków i archeologów;
- źródła historyczne, ich przykłady oraz podział.
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminami: współczesność, przeszłość, historia, legenda, baśń;
- rozróżnia przeszłość od współczesności;
- potrafi krótko scharakte¬ryzować, czym zajmują się historycy.
|
- poprawnie posługuje się terminami: archeologia, źródła historyczne;
- rozróżnia pracę historyków i archeologów;
- potrafi podać przykłady postaci legendarnych i histo-rycznych;
- wyjaśnia, czym są przyczyny i skutki;
|
- dokonuje podstawowego podziału źródeł historycznych;
|
- wskazuje różne przykłady źródeł historycznych.
|
- omawia rolę źródeł historycznych w procesie poznawania dziejów;
- podaje przykłady działań służących zachowaniu źródeł historycznych dla potomnych.
|
| 2. Historia wokół nas |
- znaczenie pamiątek rodzinnych;
- drzewo genealogiczne – sposób przedstawienia historii rodziny;
- „wielka” i „mała” ojczyzna;
- patriotyzm jako miłość do ojczyzny;
- sposoby wyrażania patriotyzmu;
- „małe ojczyzny” i ich tradycje;
- znaczenie terminów: tradycja, drzewo genealogiczne, ojczyzna, mała ojczyzna, patriotyzm.
|
- przy pomocy nauczycie-la poprawnie posługuje się terminami: ojczyzna, patriotyzm;
- podaje przykłady pamiątek rodzinnych.
|
- poprawnie posługuje się terminami: ród, drzewo genealogiczne;
- przygotowuje drzewo genealogiczne najbliższej rodziny;
- podaje przykłady postaw i zachowań patriotycznych.
|
- poprawnie posługuje się terminem tradycja;
- podaje przykłady regional¬nych tradycji.
|
- – poprawnie posługuje się terminem „mała ojczyzna”.
|
- wskazuje wybitne postaci w dziejach regionu.
|
| 3. Mieszkamy w Polsce |
- państwo polskie i jego krainy historyczne;
- mój region częścią Polski;
- naród polski jako zbiorowość posługująca się tym samym językiem, mająca wspólną przeszłość i zamieszkująca to samo terytorium;
- dziedzictwo narodowe;
- polskie symbole narodowe;
- polskie święta państwowe ;
- znaczenie terminów: kraina historyczna, naród, symbole narodowe, Polonia.
|
- wskazuje na mapie państwo polskie i jego granice.
|
- poprawnie posługuje się terminem naród;
- wymienia i rozpoznaje polskie symbole narodowe;
- zna tekst hymnu;
- wskazuje na mapie stolicę państwa.
|
- poprawnie posługuje się terminem region;
- wskazuje na mapie główne krainy historyczne Polski oraz największe miasta;
- wymienia najważniejsze święta państwowe.
|
- poprawnie posługuje się terminem Polonia;
- podaje przykłady dziedzictwa narodowego Polaków.
|
- omawia genezę polskich symboli narodowych;
- przedstawia genezę najważniejszych świąt państwowych.
|
| 4. Czas w historii |
- chronologia i przedmiot jej badań;
- oś czasu i sposób umieszczania na niej dat;
- podstawowe określenia czasu historycznego (data, okres p.n.e. i n.e., tysiąclecie, wiek);
- cyfry rzymskie oraz ich arabskie odpowiedniki;
- epoki historyczne: starożytność, średniowiecze, nowożytność, współczesność oraz ich daty graniczne.
|
- przy pomocy nauczyciela używa terminów chronolo¬gicznych: tysiąclecie, wiek;
- umieszcza daty na osi czasu.
|
- poprawnie posługuje się terminami: chronologia, okres p.n.e. i n.e
- zamienia cyfry arabskie na rzymskie;
- posługuje się nazwami epok historycznych oraz umieszcza je w czasie.
|
- poprawnie posługuje się terminami: era, epoka historyczna;
- podaje cezury czasowe epok historycznych.
|
- wyjaśnia okoliczności ustanowienia roku 1 i podziału na dwie ery.
|
- charakteryzuje główne epoki historyczne.
|
| 5. Obliczanie czasu w historii |
- obliczanie upływu czasu między poszczególnymi wydarzeniami;
- określanie, w którym wieku doszło do danego wydarzenia;
- podział czasu na wieki i półwiecza.
|
- przy pomocy nauczyciela określa, w którym wieku miało miejsce dane wyda-rzenie;
|
- samodzielnie określa, w którym wieku miało miejsce dane wydarzenie;
- oblicza upływ czasu między wydarzeniami w ramach jednej ery.
|
- określa początek i koniec wieku;
- poprawnie umiejscawia wydarzenia z obu er na osi czasu.
- oblicza upływ czasu między wydarzeniami w ramach obu er.
|
- oblicza upływ czasu między wydarzeniami, w tym na przełomie obu er.
|
- przyporządkowuje wyda¬rzenia do epok historycz¬nych.
|
| 6. . Czytamy mapę i plan |
- podobieństwa i różnice między mapą a planem;
- znaczenie mapy w pracy historyka;
- odczytywanie informacji z planu i mapy historycznej;
- najstarsze mapy świata.
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminami: mapa, plan;
- dostrzega różnice między mapą a planem.
|
- poprawnie posługuje się terminami: legenda, symbol, skala;
- odczytuje z mapy podsta-wowe informacje.
|
- objaśnia symbole legendy mapy historycznej;
|
- rozróżnia mapę geograficz¬ną, polityczną, historyczną.
|
- opisuje, jak zmieniały się mapy na przestrzeni dziejów
|
| Temat lekcji |
Zagadnienia |
dopuszczająca |
dostateczna |
dobra |
bardzo dobra |
celująca |
| 1. Mieszko I i chrzest Polski |
- książę Mieszko I pierwszym historycznym władcą Polski;
- małżeństwo Mieszka I z Dobrawą;
- chrzest Mieszka I i jego znaczenie
- znaczenie terminów: plemię Słowianie, Piastowie.
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminami: plemię, dynastia;
- wie, kto był pierwszym historycznym władcą Polski.
|
- poprawnie posługuje się terminem Piastowie;
- wyjaśnia pochodzenie nazwy „Polska”.
|
- poprawnie posługuje się terminami: Słowianie, poganin;
- zna wydarzenia związane z datą 966.
- zna legendy traktujące o powstaniu Polski: O Lechu, Czechu i Rusie, O złym księciu Popielu, O gościnnym Piaście.
|
- wyjaśnia okoliczności zawarcia małżeństwa z Do¬brawą oraz przyjęcia chrztu przez Mieszka;
- przedstawia najważniejsze konsekwencje przyjęcia chrztu.
|
- wskazuje na mapie rozmieszczenie plemion słowiańskich na ziemiach polskich;
- charakteryzuje znaczenie przyjęcia chrześcijaństwa dla państwa polskiego.
|
| 2. . Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski |
- misja świętego Wojciecha u Prusów;
- zjazd gnieźnieński i pielgrzymka cesarza Ottona III;
- wojny Bolesława Chrobrego z sąsiadami i przyłączenie nowych ziem;
- koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski;
- znaczenie terminów: misja, relikwie, cesarz, arcybiskupstwo, biskupstwo, koronacja, gród, drużyna, wojowie
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminami: cesarz, koronacja, wojowie;
- wie, kto był pierwszym królem Polski
|
- poprawnie posługuje się terminami: relikwie, gród, drużyna;
- zna wydarzenia związane z datami: 1000, 1025;
|
- poprawnie posługuje się terminami: biskupstwo, arcybiskupstwo;
- przedstawia przyczyny i skutki zjazdu gnieźnień-skiego.
|
- zna wydarzenia związane z datami: 1002–1018;
- wskazuje na mapie terytoria podbite przez Bolesława Chrobrego;
- wyjaśnia znaczenie korona¬cji Bolesława Chrobrego
|
- ocenia skutki polityki wewnętrznej i zagranicznej Bolesława dla państwa polskiego.
|
| * W średniowiecznym klasztorze |
- zakony chrześcijańskie;
- życie w klasztorze;
- wpływ zakonów na rozwój średniowiecznego rolnictwa;
- rola zakonów w rozwoju wiedzy i średniowiecznego piśmiennictwa;
- najstarsze zakony na ziemiach polskich i ich znaczenie;
- znaczenie terminów: duchowieństwo, zakon, mnich, klasztor.
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminami: duchowieństwo, zakon, mnich, klasztor;
|
- opisuje podstawowe zajęcia duchowieństwa zakonnego w średniowieczu i życie wewnątrz klasztoru.
|
- podaje przykłady średniowiecznych zakonów.
|
- poprawnie posługuje się terminami: reguła zakonna, skryptorium;
- charakteryzuje wkład duchowieństwa w średnio¬wieczną kulturę
|
- podaje przykłady współczesnych zakonów chrześcijańskich.
|
| 3. Polska Kazimierza Wielkiego |
- Kazimierz Wielki ostatnim królem z dynastii Piastów;
- reformy Kazimierza Wielkiego;
- zjazd monarchów w Krakowie – uczta u Wierzynka;
- umocnienie granic państwa (Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną);
- utworzenie Akademii Krakowskiej;
- znaczenie terminu: żak, uniwersytet.
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminem: uniwersytet, żak;
- wyjaśnia, dlaczego historycy nadali królowi Kazimierzowi przydomek „Wielki”.
|
- zna wydarzenia związane z datami: 1364, 1370;
- wyjaśnia powiedzenie: Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną.
|
- wymienia główne reformy Kazimierza Wielkiego;
- wyjaśnia cele założenia oraz znaczenie utworzenia Akademii Krakowskiej;
- wskazuje na mapie ziemie przyłączone do Polski za panowania Kazimierza Wielkiego.
|
- poprawnie posługuje się terminem uczta u Wierzynka;
- opisuje zjazd monarchów w Krakowie.
|
- porównuje możliwości kształcenia w czasach Kazimierza Wielkiego a współcześnie
|
| * Rycerze i zamki |
- średniowieczni rycerze i ich rola;
- funkcje i wygląd zamków;
- od pazia do rycerza;
- uzbrojenie rycerskie;
- turnieje rycerskie;
- kodeks rycerski;
- znaczenie terminów: rycerz, zamek, paź, giermek, pasowanie, herb, kopia, fosa.
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminami: i zamek;
- opisuje wygląd średnio-wiecznego rycerza i zamku.
|
- poprawnie posługuje się terminami: paź, giermek, pasowanie;
- wyjaśnia, kto i w jaki sposób mógł zostać rycerzem.
|
- poprawnie posługuje się terminami: herb, fosa, kopia, dziedziniec, zbrojownia, baszta;
- charakteryzuje kodeks rycerski.
|
- podaje przykłady zachowanych zamków średniowiecznych w Polsce i w regionie.
|
- przedstawia przykłady wzorców rycerskich utrwalonych w literaturze i legendach
|
| 4. Jadwiga i Jagiełło – unia polsko-litewska |
- objęcie władzy przez Jadwigę;
- zasługi Jadwigi dla polskiej kultury, nauki i sztuki;
- przyczyny zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie;
- okoliczności objęcia władzy w Polsce przez Władysława Jagiełłę;
- skutki zawarcia unii polsko-litewskiej;
- zagrożenie ze strony Krzyżaków;
- znaczenie terminów: unia, Jagiellonowie.
|
- przy pomocy nauczyciela posługuje się terminem Jagiellonowie;
- charakteryzuje postać Jadwigi i Władysława Jagiełły.
|
- poprawnie posługuje się terminem unia;
- zna wydarzenia związane z datą 1385;
- wskazuje na mapie Królestwo Polskie oraz obszar Wielkiego Księstwa Litewskiego.
|
- przedstawia okoliczności zawiązania unii polsko-litewskiej;
- wymienia postanowienia unii w Krewie.
|
- opisuje sytuację związaną z objęciem tronu polskiego po wygaśnięciu dynastii Piastów
|
- poprawnie posługuje się terminem Andegawenowie;
- omawia zagrożenie ze strony zakonu krzyżackiego dla Polski i Litwy.
|
| 5. Bitwa pod Grunwaldem |
- bitwa pod Grunwaldem i biorący w niej udział rycerze.
|
- wie, kim był Zawisza Czarny
|
- zna wydarzenia związane z datą 1410;
|
- przedstawia przyczyny wielkiej wojny z zakonem krzyżackim;
- opisuje przebieg bitwy pod Grunwaldem.
|
- charakteryzuje postać Ulricha von Jungingena.
|
- przedstawia skutki bitwy pod Grunwaldem oraz postanowienia pokoju toruńskiego.
|
| 6. Mikołaj Kopernik – wielki astronom |
- Mikołaj Kopernik i jego życie;
- odkrycie Mikołaja Kopernika i powiedzenie Wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię;
- dokonania Kopernika spoza dziedziny astronomii;
- znaczenie terminu: astronomia.
|
- przy pomocy nauczyciela poprawnie posługuje się terminem ;
- wie, kim był Mikołaj Kopernik.
|
- wyjaśnia powiedzenie: Wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię.
|
- wie, gdzie urodził się Mikołaj Kopernik oraz gdzie znajduje się jego grób;
- przedstawia poglądy na temat Ziemi i Układu Sło-necznego przed odkryciem Kopernika.
|
- poprawnie posługuje się terminami: teoria geocentryczna i heliocentryczna;
- przedstawia inne i zainteresowania Mikołaja Kopernika;
|
- wyjaśnia, dlaczego najważ¬niejsze dzieło Kopernika zostało potępione przez Kościół.
|