Krok Po Kroku 1
Temat 21 - Kiedy to było?
A. Kiedy masz urodziny i imieniny?
🎉 URODZINY i IMIENINY — что это и как их употреблять?
📅 DATY po polsku – Даты по-польски
📌 1. День + месяц = дата
Польская дата состоит из порядкового числительного (число) + месяца в родительном падеже (dopełniacz).
📌 2. Kiedy? – Когда?
📌 Ответ:
- Число — в родительном падеже
- ➡️ Месяц — тоже в родительном падеже
❗️Без предлога!
✅ Примеры:
B. Sto lat i wszystkiego najlepszego!
słownistwo - B. Sto lat i wszystkiego najlepszego! =>
Sto lat, sto lat, niech żyje, żyje nam!
Sto lat, sto lat, niech żyje, żyje nam!
Jeszcze raz, jeszcze raz,
Niech żyje, żyje nam!
Niech żyje nam!
🎁 Życzenia po polsku – как делать пожелания
А какие пожелания мы загадываем по другим поводам? Пожалуйста, подбирайте текст пожелания в соответствии с поводом.
🧑🎓 Грамматическая структура:
После глагола „życzyć”:
- 🎯 Кому? – celownik (дательный падеж)
- 🎁 Чего? – dopełniacz (родительный падеж)
🎉 Типичные пожелания по случаям:
🎂 Urodziny / Imieniny (день рождения / именины)
✅ Самое популярное:
-
Всего наилучшего! - Wszystkiego najlepszego!
Можно дополнить:
-
Много здоровья и радости! - Dużo zdrowia i radości!
-
Исполнения желаний! - Spełnienia marzeń!
🎄 Święta Bożego Narodzenia – Рождество
✅ Часто говорят:
-
Весёлых праздников! - Wesołych Świąt!
-
Спокойных, семейных праздников! - Spokojnych, rodzinnych świąt!
🎆 Nowy Rok – Новый год
✅ Классика:
-
Счастливого Нового года! - Szczęśliwego Nowego Roku!
🐣 Wielkanoc – Пасха
✅ Традиционно:
-
Весёлого Аллилуйя! - Wesołego Alleluja!
-
Радостной Пасхи! - Radosnych Świąt Wielkanocnych!
🧳 Przed podróżą / wakacjami / weekendem:
✅ Типичные фразы:
-
Хорошей поездки! - Udanej podróży!
-
Хорошего отпуска! - Udanych wakacji!
-
Хороших выходных! - Udanego weekendu!
📅 Kalendarz świąt w Polsce – Календарь польских праздников
-
🥂 1 stycznia – Nowy Rok
🎆 Новый год — начало нового календарного года. День отдыха, веселья и фейерверков.
-
💘 14 lutego – Walentynki (Dzień Zakochanych)
Праздник любви и влюблённых, день романтических открыток, подарков и цветов.
-
🌷 8 marca – Dzień Kobiet
Международный женский день — поздравления, цветы и благодарность женщинам.
-
🎭 1 kwietnia – Prima Aprilis
День шуток и розыгрышей — польский аналог 1 апреля.
-
📜 3 maja – Święto Konstytucji 3 Maja
Государственный праздник в честь принятия первой конституции Речи Посполитой в 1791 году.
-
🎈 1 czerwca – Dzień Dziecka
День защиты детей — подарки, развлечения, концерты и радость!
-
🙏 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi
Panny
Католический праздник Успения Богородицы, а также государственный выходной.
-
🍂 23 września – Pierwszy dzień jesieni
Астрономическое начало осени — день осеннего равноденствия.
-
🍎 14 października – Dzień Nauczyciela
День учителя в Польше — официально: День образования. Благодарность учителям.
-
🕯️ 1 listopada – Dzień Wszystkich Świętych
День Всех Святых — торжественный день памяти усопших. Люди посещают кладбища.
C. W którym roku?
📘 DATY ROCZNE – Годы на польском языке
📌 Структура:
Дата (год) в польском языке состоит из двух частей:
- тысячелетие + столетие → не изменяется (всегда в именительном падеже)
- десятилетие + единичный год → изменяется по падежу (как порядковое числительное)
❓ Który jest teraz rok?
(Какой сейчас год?) — mianownik (именительный падеж)
✅ Примеры:
-
1981 - Jest rok tysiąc dziewięćset osiemdziesiąty pierwszy.
-
2010 - Jest rok dwa tysiące dziesiąty.
-
2024 - Jest rok dwa tysiące dwudziesty czwarty.
❓ W którym roku?
(В каком году?) — miejscownik (предложный падеж)
✅ Примеры:
-
1981 - W tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym pierwszym roku
-
2010 - W dwa tysiące dziesiątym roku
-
2024 - W dwa tysiące dwudziestym czwartym roku
❓ Od którego – do którego roku?
(С какого по какой год?) — dopełniacz (родительный падеж)
✅ Примеры:
-
1981-2010 - Od tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego pierwszego roku do dwa tysiące dziesiątego roku
-
2005-2009 - Od dwa tysiące piątego do dwa tysiące dziewiątego roku
Dialog
Daty
1999 r. - w tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątym dziewiątym roku
2002 r. - w dwa tysiące drugim roku
1536 r. - w tysiąc pięćset trzydziestym szóstym roku
1973 r. - w tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym trzecim roku
1939 r. - w tysiąc dziewięćset trzydziestym dziewiątym roku
1844 r - w tysiąc osiemset czterdziestym czwartym roku
UWAGA!
2000 r - w dwutysięcznym roku
KIEDY?
-
IV 1934 r. - kwiecień tysiąc dziewięćset trzydziestego czwartego roku
-
I 1923 r. - styczeń tysiąc dziewięćset dwudziestego trzeciego roku
-
II 1915 r. - w lutym tysiąc dziewięćset piętnastego roku
-
III 2009 r. - w marcu dwa tysiące dziewiątego roku
-
V 1943 r. - w maju tysiąc dziewięćset czterdziestego trzeciego roku
-
VI 1837 r. - w czerwcu tysiąc osiemset trzydziestego siódmego roku
-
VII 1128 r. - w lipcu tysiąc sto dwudziestego ósmego roku
-
VIII 2004 r. - w sierpniu dwa tysiące czwartego roku
-
IX 1946 r. - we wrześniu tysiąc dziewięćset czterdziestego szóstego roku
KIEDY?
-
15.07.1998 r. - piętnastego lipca tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego ósmego roku
-
22.11.1999 r. - dwudziestego drugiego listopada tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego dziewiątego roku
-
01.05.1791 r. - pierwszego maja tysiąc siedemset dziewięćdziesiątego pierwszego roku
-
24.12.2010 r. - dwudziestego czwartego grudnia dwa tysiące dziesiątego roku
-
17.08.1964 r. - siedemnastego sierpnia tysiąc dziewięćset sześćdziesiątego czwartego roku
-
06.05.1945 r. - szóstego maja tysiąc dziewięćset czterdziestego piątego roku
-
13.12.1981 r. - trzynastego grudnia tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego pierwszego roku
-
28.02.2000 r. - dwudziestego ósmego lutego dwutysięcznego roku
-
29.11.1978 r. - dwudziestego dziewiątego listopada tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego ósmego roku
W KTÓRYM ROKU?
-
1998 r. - w tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątym ósmym roku
-
2009 r. - w dwa tysiące dziewiątym roku
-
1567 r. - w tysiąc pięćset sześćdziesiątym siódmym roku
-
1346 r. - w tysiąc trzysta czterdziestym szóstym roku
-
2001 r. - w dwa tysiące pierwszym roku
-
1863 r. - w tysiąc osiemset sześćdziesiątym trzecim roku
-
1942 r. - w tysiąc dziewięćset czterdziestym drugim roku
-
998 r. - w dziewięćset dziewięćdziesiątym ósmym roku
-
1201 r. - w tysiąc dwieście pierwszym roku
D. Mami, co robiłaś?
🇵🇱 АСПЕКТ В ПОЛЬСКОМ ЯЗЫКЕ — это важно!
В польском (как и в русском!) глаголы бывают:
- Недоконченного вида (czynność niezakończona)
- Доконченного вида (czynność zakończona)
🔹 Что это значит?
🕐 НЕДОКОНЧЕННЫЙ ВИД
(aspekt niedokonany)
👉 действие:
- длится
- повторяется
- не завершено
- происходит одновременно с другим
⏰ Используется во всех временах: прошедшем, настоящем, будущем.
🔸 Примеры слов-подсказок:
- всегда – zawsze
- часто – często
- каждый день – codziennie
- по пятницам – w piątki
- долго – długo
- всё лето – całe lato
- одновременно – jednocześnie
📌 Примеры предложений:
-
Codziennie uczyłem się polskiego.
(Я каждый день учил польский.)
-
Cały rok malował ten obraz.
(Он целый год писал эту картину.)
-
Gotowałam i słuchałam muzyki.
(Я готовила и одновременно слушала музыку.)
✅ ДОКОНЧЕННЫЙ ВИД
(aspekt dokonany)
👉 действие:
- завершено
- произошло один раз
- дало результат
- серия завершённых действий
⏰ Используется только в: прошедшем и будущем.
🔸 Слова-подсказки:
- уже – już
- наконец-то – nareszcie
- вдруг – nagle
- один раз – raz, tylko raz
- быстро – szybko
📌 Примеры предложений:
- Wczoraj nareszcie skończyłam ten projekt.
(Вчера я наконец-то закончила этот проект.)
-
Zjedliśmy szybko obiad i poszliśmy na spacer.
(Мы быстро поели и пошли гулять.)
-
Spróbowałem tylko raz i więcej tego nie zrobię.
(Попробовал один раз и больше не буду.)
